عملیات پایدار سازی گود عملیاتی بسیار حساسی است که در ساختمان سازی انجام می شود و شامل روش های مختلفی است. در تمام روش ها بسته به نوع و مقتضیات طراحی عضوی نقش دیوار حائل را ایفا می کند. عملیات پایدار سازی گود بسته به بزرگی و بلندی ساختمان سنگین تر خواهد بود. اجرای مراحل پایدار سازی گود نیازمند سطح بالایی از تخصص و تجربه پیمانکار ها و مجری های طرح می باشد.
انواع روش های گود برداری در عملیات پایدار سازی گود
در این روش با تسلیح برجای توده خاک و یا نصب کردن میلگرد های فولادی (Nails) در یک سطح شیبدار و محل گودبرداری با فاصله های نزدیک به هم عملیات پایدار سازی انجام می شود. عموما" میلگرد ها را درون گمانه های حفاری شده بر دیوار خاکی فرو میبرند و با کمک دوغاب از خوردگی میلگرد ها جلوگیری کرده و انتقال نیرو ها بین خاک و میلگرد بهتر انجام می گیرد. روش نیلینگ مقطعی مسلح پایدار با توانایی نگهداری خاک پشت خود را ایجاد می نماید.
این روش مشابهت بالایی نیز با روش میخکوبی یا همان نیلینگ دارد که البته تفاوت آن ها در اعمال نیروی پس تنیدگی برای المان تسلیح است. مراحل اجرایی روش انکراژ که مشابه روش نیلینگ است عبارتند از:
خاکبرداری مقطعی
حفاری گمانه ها
نصب میلگرد تسلیح
تزریق دوغاب سیمان (در بخشی از طول گمانه)
بتن پاشی
نصب صفحه سر نیل و مهره
بعد از گذشت زمان مناسب برای عمل آوری دوغاب سیمان، با نصب پایه جک، جک کششی و نیروسنج، نیروی پس تنیدگی تا مقدار مورد نظر طراحی به میلگرد تسلیح و دوغاب اطراف آن اعمال می گردد.
روش دیگر پايدارسازي گود روش اجراي شمع (piling) است طی این روش در فاصله های مشخصی از هم، شمع هایی اجرا می شوند که مي توانند از انواع مختلف مصالح سازه اي نظير فولاد ،بتن و چوب باشند. البته می توان شمع های بتني را به شکل پيش ساخته يا درجا اجرا نمود. در این روش، شمع ها فشار جانبي خاك را به شکل تير های يكسر گيردار تحمل مي نمایند. طول گيرداری لازم در قسمت انتهای هر شمع حدود 0.3h می باشد. عملیات گود برداری بعد از اجرای شمع ها انجام می شود. طی عملیات گود برداری در صورت نیاز شمع ها را در امتداد ديواره گود مهاربندي می کنند.
برای مناطق شهری مناسب ترین متداول ترین روش اجرای سازه نگهبان روش truss construction است. اجرای این روش در عین سادگی نياز به تجهيزات و تخصص بالايي نداشته و قابليت انعطاف اجرایی بالایی در شرايط مختلف دارد.
این روش از روش های پایدارسازی گود های نیمه عمیق است و طی آن فشار خاک وارد بر دیواره گود به کمک اعضای افقی و مورب به کف گود انتقال می یابد. همچنین می توان اعضای قائم را به شکل فلزی یا بتنی انتخاب نمود اما عموما" اعضای افقی و مورب خرپا فلزی ساخته می شوند.
این روش از سری روش های پایداری موقت در عملیات پایداری گود برداری است که جهت نگهداری و حفاظت جداره های ایجاد شده از گود برداری و جلوگیری از تغییر مکان های جانبی در گودهایی با عرض کم در مکان های شهری استفاده می شود.
همچنین این روش پایداری برای گود های با عرض کم مناسب و اقتصادی است.
روش مهار متقابل (Reciprocal Support) شباهت هایی بالایی با روش سازه نگهبان خرپایی دارد.
روشی جدید برای پایدار سازی گود است. در این روش امکان اجرای همزمان طبقات روی زمین همراه با پیشروی به تراز زیر پی و انجام عملیات خاکبرداری امکان پذیر می باشد.
در روش تاپ دان همزمان بخش روی سازه که بالاتر از ســطح زمین است همزمان با پیشروی به طبقات زیرزمین و اجرای عملیات گودبرداری انجام می‌شود.
عملیات پایدار سازی گود در این روش به صورت پیش ساخته و پس کشیده اجرا می شود. طی روش دیوار دیافراگمی ابتدا حفر را با استفاده از دستگاه های حفاری ویژه محل دیوار نگهبان انجام می شود. همزمان محل حفر شده را به جهت جلوگیری از ریزش خاک با گل بنتونیت و سیمان پر می نمایند.
سپس قفسه پیش ساخت آرماتور های دیوار نگهبان را، در داخل محلی حفاری قرار می دهند. در وهله بعد بتن ریزی دیوار ها انجام می شود.
